زردی یکی از مشکلات شایع دوران نوزادی است که برای درمان آن از نور درمانی، دارو درمانی، تعویض خون و یا طب سنتی استفاده میکنند. در طب سنتی ایران از مادهای به نام شیر خشت جهت درمان زردی نوزادی استفاده میشود. امروزه، استفاده قطره خوراکی عصاره گیاه دارویی شیر خشت معروف به قطره بیلی ناستر، به همراه نور درمانی تا حد زیادی در درمان نوزادان مبتلا به زردی موثر است به طوری که سه روز پس از کاربرد این دو روش درمانی در حدود ۹۰ درصد نوزادان بهبود مییابند. مصرف این قطره باعث کاهش میزان بیلی روبین خون میشود.
قطره خوراکی بیلی ناستر شیرخشت حاوی مانیتول (۶۰-۴۰%)، ساکاروز، دکستروز، فروکتوز و پلی ساکاریدهای دارد. مانیتول به عنوان مهمترین ماده مؤثر قطره خوراکی بیلی ناستر به مقدار بسیار کمی از دستگاه گوارش جذب میشود و در روده باعث اسهال اسموتیک میشود. این خاصیت مانیتول احتمالا موجب میشود ایزومرهای نوری و ساختمانی بیلی روبین که تحت تأثیر نور ایجاد شده یا از طریق چرخه متابولیسم وارد روده شده، از طریق مدفوع دفع و در نتیجه سطح سرمی بیلی روبین کاهش یابد.
خوراکی بیلی ناستر به درمان زردی نوزادان کمک میکند و همچنین کاهش دهنده بیلی روبین خون است، ولی کمی طول میکشد تا اثر کند. قطره بیلی ناستر از عصاره آبی شیرخشت تهیه شده است و هیچ اثر سویی برای نوزاد ندارد. این قطره عوارض زیادی نداشته و فقط در بعضی از اطفال، موجب اسهال میشود که آن نیز ناشی از مکانیزم دارو است.
رنگ زرد نوزادان به علت تجمع رنگدانههای محلول در چربی (بیلی روبین) در پوست است که در مقادیر بالا و در شرایط مختلف برای نوزاد سمی است. زردی معمولا در ۶۰ درصد نوزادانی که به موقع متولد شدهاند و در ۸۰ درصد نوزادان نارس طی هفته اول دیده میشود. دیابت مادر، نژاد، نارس بودن نوزاد، بعضی داروها، نوزاد مذکر، شیر مادر، تاخیر در دفع مدفوع نوزاد، سابقه زردی فیزیولوژیک در خواهر و برادر و کاهش وزن از عوامل تشدید کننده زردی نوزادان به شمار میآید.
قطره بیلی ناستر از عصاره آبی مان شیرخشت و از گیاه Cotoneaster discdor تهیه شده، هر میلیلیتر از این قطره حاوی ۳۰۰ میلیگرم مانیتول (ماده موثر شیر خشت) است.
به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن نوزاد ۳ تا ۵ قطره ۳ بار در روز تجویز میشود که باید با مشورت پزشک انجام شود.